06/12/2018 (czwartek), 19:00, Ogród Powszechny:
Ludowa historia Polski vol.2: Bękarty pańszczyzny.
Wydarzenie FB: https://www.facebook.com/events/200671737487909/
„Zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu Ludowa historia Polski: „Bękarty pańszczyzny. Wyklęta historia buntów chłopskich w dawnej Polsce”
Chłopi pańszczyźniani w Polsce nie buntowali się. Brutalność systemu poddaństwa i nieludzki wyzysk w folwarkach skutecznie pacyfikowały myśl o rebelii. Może zresztą chłopom, stanowiącym ponad 80 % populacji dawnej Rzeczpospolitej nie było aż tak źle i dlatego nie chwytali za kosy i widły? A może ten obraz jest kolejnym mitem, który warto wreszcie obalić? Może najzwyczajniej historycy długo byli ślepi na chłopski opór, bo jego formy nie pasowały do przyjętych z góry schematów interpretacyjnych?
Dziś coraz więcej wiemy o chłopskiej walce z systemem pańszczyźnianym, coraz lepiej poznajemy jej specyficzne taktyki i historyczne uwarunkowania. Od sporów sądowych i zaorywania pańskich pól, przez sabotaż i różne postacie strajku, aż po ucieczkę i otwarty bunt rozciąga się szeroki front walki klas na polskiej wsi między XVI a XX stuleciem. Obok rabacji galicyjskiej 1846 r. tylko w pierwszej połowie XIX wieku i tylko w Królestwie Polskim naliczono dziesiątki tysięcy różnych aktów chłopskiego oporu. Czy zatem prawdziwej stawki walk wyzwoleńczych w okresie zaborów nie stanowiła emancypacja owych 80 % populacji, dla której nie było miejsca szlacheckim narodzie czasów przedrozbiorowych, a często także w powstańczych planach odbudowy Rzeczpospolitej przed rokiem 1918? Czy prawdziwym świętem wyzwolenia nie powinny być dla nas rocznice zniesienia poddaństwa, pańszczyzny i uwłaszczenia? Jaka była skala i znaczenie konfliktu społecznego w Rzeczpospolitej, i w czasach zaborów? Dlaczego przybierał on formy inne niż Europie zachodniej? Czy bunty chłopskie były wybuchami tępej barbarzyńskiej przemocy? Czy czarna legenda rabacji galicyjskiej zasługuje na miejsce jakie zajmuje w wyobraźni zbiorowej w naszym kraju? Czy chłopi Jakuba Szeli zdradzili powstańców Edwarda Dembowskiego?
Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas kolejnego wykładu i dyskusji w ramach cyklu Ludowa historia Polski.
wykład:
dr Michał Rauszer, antropolog, wykłada na Wydziale Pedagogicznym UW, autor książki „Homo frajer” (Katedra, Gdańsk 2014), obecnie pracuje nad historią buntów chłopskich.prowadzenie:
Przemysław Wielgosz (redaktor naczelny Le Monde diplomatique – edycja polska)Wstęp wolny.”
