Źródła danych, z których korzystamy to: oficjalne dane rządowe, komunikaty Ministerstwa Zdrowia, NFZ i Głównego Inspektoratu Sanitarnego oraz World Health Organisation, (CSSE) @Johns Hopkins University (JHU) oraz Worldometer.
GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI:
- KRAJOWA INFOLINIA dotycząca postępowania w sytuacji podejrzenia zakażenia koronawirusem – 800 190 590 – CAŁODOBOWO!
-
Informacji o wirusie można zaczerpnąć na infolinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w m.st. Warszawa pod numerem telefonu: (22) 310 79 36; (22) 310 79 04; (22) 311 80 25. Działają od poniedziałku do piątku w godz. 8.15-15.15.
-
Można też pisać na adres e-mail: koronawirus@pssewawa.pl.
- Ogólne info rządowe: https://www.gov.pl/koronawirus
- SANEPID: https://gis.gov.pl/?s=KORONAWIRUS
- WOJEWÓDZKA STACJA EPIDEMIOLOGICZNA: http://wsse.waw.pl/kontakt
- Urząd Dzielnicy Praga Południe: https://www.pragapld.waw.pl/co-musisz-wiedzie%C4%87-o-koronawirusie.html
- Polska Akademia Nauk: https://informacje.pan.pl/index.php/informacje/materialy-dla-prasy/2905-koronawirus-sars-cov-2-i-choroba-covid-19-co-musisz-wiedziec
- Koronawirus – co o nim wiemy – https://pacjent.gov.pl/archiwum-aktualnosci/koronawirus-co-o-nim-wiemy
- Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/covid19/covid19-kompendium/228535,covid-19-aktualny-stan-wiedzy
- Koronawirus w Polsce: https://koronawirusunas.pl/
- ENGLISH / DLA CUDZOZIEMCÓW: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public
- ENGLISH / LIVE UPDATE: https://www.worldometers.info/coronavirus/
- STATS: https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6
GDZIE SZUKAĆ POMOCY W PRZYPADKU PODEJRZENIA ZARAŻENIA:
W Warszawie, osoby podejrzewające zarażenie koronawirusem powinny w pierwszej kolejności skontaktować się ze stacją sanitarno-epidemiologiczną:
- WSSE w Warszawie, telefon: (22) 620 37 19 , wew. 500 502 171 171
ul. Żelazna 79
00-875 Warszawa - GSSE w Warszawie, telefon: (22) 650 25 33
ul. Żwirki i Wigury 1
00-906 Warszawa,
a w przypadku braku możliwości kontaktu z SanEpid, w drugiej kolejności zgłaszać się (własnym transportem, NIE komunikacją miejską) do szpitala zakaźnego lub wskazanych oddziałów, przygotowanych na przyjmowanie pacjentów z podejrzeniem zarażenia koronawirusem!
NIE należy zgłaszać się do przychodni, szpitali ogólnych i lekarzy pierwszego kontaktu, tym samym narażając innych na potencjalny kontakt z wirusem.
1. Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
ul. Wolska 37, 01-201 Warszawa
tel.: (22) 33 55 351-355
https://erejestracja.zakazny.pl
2. Wojskowy Instytut Medyczny Centralnego Szpitala Klinicznego MON
ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa
tel. 261 817 666; (22) 810 80 89 | Oddział Przyjęć czynny całą dobę – 261 818 396 | Szpitalny Oddział Ratunkowy – tel. 261 817 522; tel/fax. (22) 610 49 22
3. Centralny Szpital Kliniczny MSWiA
ul. Wołoska 137, 02-507 Warszawa
tel. (22) 508 20 00
4. Dziecięcy Szpital Kliniczny im. Józefa Polikarpa Brudzińskiego w Warszawie
ul. Żwirki i Wigury 63A
Punkt Informacyjny: tel. 22 317 91 64 tel. 22 317 91 65, informacja@spdsk.edu.pl
GDZIE SZUKAĆ WSPARCIA PSYCHOLOGICZNEGO:
W Warszawie działa infolinia, dedykowana osobom znajdującym się w kryzysie i wymagającym wsparcia psychologicznego w tym trudnym czasie.
Specjaliści będą na Państwa czekać w wyznaczonych godzinach pracy infolinii, pod numerem telefonu (22) 443 54 00.
GDZIE SZUKAĆ WSPARCIA/POMOCY JEŚLI JESTEŚ OBJĘTY KWARANTANNĄ lub po prostu sobie nie radzisz:
Jeśli jesteś objęty kwarantanną i nie masz rodziny czy znajomych, którzy mogą zrobić Ci zakupy, czy wyprowadzić psa, koniecznie zajrzyj na lokalną, saskokępską grupę facebookową Widzialna Ręka – Warszawa Saska Kępa.
W grupie ogłaszają się osoby gotowe nieść pomoc sąsiadom, osobom starszym, osobom w kwarantannie i ogólnie potrzebującym pomocy.
Grupa służy do tego by ogłaszać chęć pomocy, a także potrzebę pomocy.
https://www.facebook.com/groups/624270391689511/?hc_location=group
CZYM JEST KORONAWIRUS I JAK SIĘ CHRONIĆ?
Czym jest koronawirus?
Koronawirusy (Coronaviridae) są rodziną wirusów RNA poznaną w latach 60. XX w. Nazwa wirusów tej grupy wiąże się z ich wyglądem. Mają one w osłonce struktury białkowe, których wygląd odkrywcom skojarzył się z koroną. Wirusy mają kształt sferyczny (średnica ok. 120 nm). Ich genom to jednoniciowy RNA o wielkości bardzo dużej jak na wirusy RNA – 28-30 tys. nukleotydów.
Poznane zostały koronawirusy zakażające różne gatunki ssaków i ptaków. Wśród nich są 4 gatunki wirusów człowieka (229E, OC43, NL63 i HKU1) powszechnie występujące na całym świecie i wywołujące zakażenia dróg oddechowych i przewodu pokarmowego o zazwyczaj lekkim przebiegu. Wirusy HCoV-229E i HCoV-OC43 są odpowiedzialne za 5-30% przypadków tego typu schorzeń.
W XXI w. pojawiły się nowe koronawirusy człowieka, prawdopodobnie jako wynik mutacji wirusów zwierzęcych umożliwiających adaptację do replikacji w komórkach ludzkich.
W 2019 r., prawdopodobnie w listopadzie, zaczęły się zakażenia ludzi nowym wirusem. Wstępnie nazwano go 2019-nCoV (czyli nowy koronawirus z roku 2019), a obecnie ma on oficjalną nazwę SARS-CoV-2 (czyli koronawirus SARS typu 2). Międzynarodowy Komitet Taksonomii Wirusów (ICTV) decydując się na nadanie takiej właśnie nazwy nowemu gatunkowi wirusa, kierował się podobieństwem genetycznym do wirusa SARS (79,5%) i podobieństwem objawów klinicznych wynikających z zakażenia do choroby sprzed kilkunastu lat.
SARS-CoV-2 wnika do komórek człowieka, korzystając z tych samych receptorów na powierzchni komórki co SARS-CoV. Receptorem jest białko ACE-2 (angiotensin-converting enzyme 2; konwertaza angiotensyny 2) występujące m.in. w płucach. Sprawia to, że oba wirusy mają podobną drogę zakażenia i wywołują podobne objawy chorobowe.
Nowy wirus ma genom zbudowany z 29,9 tys. nukleotydów i wykazuje znaczne podobieństwo genetyczne (96%) z koronawirusami izolowanymi od nietoperzy owadożernych żyjących w Chinach. Od tych zwierząt wirus prawdopodobnie przeszedł, pośrednio lub bezpośrednio, na człowieka. Towarzyszyły temu zmiany mutacyjne adaptujące wirusa do replikacji w komórkach ludzkich. Powtórzyła się zatem historia z 2002 r., z tym że zaszły inne mutacje, a więc obecnie mamy do czynienia z odmiennym wirusem. Podejrzewa się, że w drodze do człowieka wirus adaptował się do różnych gatunków ssaków. W przypadku wirusa SARS mówiło się o cywetach, teraz w przypadku SARS-CoV-2 podejrzewa się pangoliny. Przypuszczalnie nie da się tego ustalić z całą pewnością. Nie ma to także obecnie praktycznego znaczenia, gdyż mamy do czynienia z wirusem ludzkim, przenoszącym się pomiędzy ludźmi, bez pośrednictwa zwierząt.
Przyjęta przez WHO nazwa choroby to COVID-19 (coronavirus disease 2019, czyli choroba koronawirusowa z roku 2019). Nazwa niezbyt ciekawa, ale odpowiadająca przyjętym normom nazewniczym. Z jednej strony jest to nazwa poprawna politycznie (choroba nie powinna kojarzyć się z rejonem geograficznym, ani z grupą ludzi lub zwierząt jako źródłem zakażenia), a z drugiej strony podkreśla, że klinicznie nie jest to SARS.
Fakty i mity, prawd i fałsz: https://pacjent.gov.pl/archiwum-aktualnosci/koronawirus-co-o-nim-wiemy
Jak szybko i jak często występują objawy?
Jak szybko pojawiają się objawy?
Objawy rozwijają się najczęściej w czasie od 2 do 14 dni ** od ekspozycji, u większości pacjentów w ciągu 5-6 dni. Ten czas może wydłużyć się jednak nawet do 24 dni.
Czynnikiem, który dodatkowo i znacznie utrudnia kontrolę nad wirusem jest fakt, że nosicielem wirusa może być także osoba, która sama nie zachorowała, a zatem nie zdradza żadnych symptomów.
Dziś media obiegła historia 20-latki z chińskiego miasta Wuhan, która – sama nie mając objawów zakażenia koronawirusem, zaraziła pięciu członków swojej rodziny.
W większości przypadków zakażenie przebiega bezobjawowo lub choroba ma łagodny przebieg. Ciężki przebieg choroby obserwuje się u ok.15-20% osób. Do zgonów dochodzi u około 3% osób chorych. Prawdopodobnie dane te są niemiarodajne, gdyż u wielu osób z lekkim przebiegiem zakażenia nie dokonano potwierdzenia laboratoryjnego. *
* Wg ogólnodostępnych najnowszych danych (grafika powyżej) % zgonów (liczony w stosunku do % przypadków wyleczenia, nie wszystkich także trwających infekcji) oscyluje aktualnie w okolicach 4%.
** Wg najświeższych danych WHO, okres inkubacji wirusa może wynosić nawet 27 dni, przy czym na ogół wynosi od 2 do 14 dni.
Jakie są objawy koronawirusa?
Trzy najbardziej charakterystyczne objawy koronawirusa – według WHO – to:
- kaszel
- wysoka gorączka
- duszności, płytki oddech
Do rzadszych symptomów należą:
- ból mięśni
- uczucie rozbicia
- ból głowy
- ból gardła
Ponieważ jednak poniższe objawy są bardzo zbliżone do tych, jakie daje grypa lub zwykłe przeziębienie, próbując samodzielnie się diagnozować, warto odpowiedzieć na dwa dodatkowe pytania:
- Czy w ciągu minionych dwóch tygodni odwiedzałeś któryś z regionów wysokiego ryzyka? Chodzi tu przede wszystkim o Chiny, ale także Singapur, Hongkong, Tajlandię, Koreę Południową lub północne Włochy?
- Jeśli nie, czy miałeś kontakt z osobami, które odwiedzały któreś z wymienionych miejsc?
Pozytywna odpowiedź na któreś z tych pytań (przy obecności objawów) powinna oznaczać niezwłoczny kontakt z lekarzem.
Kto jest najbardziej narażony?
Najbardziej narażone na rozwinięcie ciężkiej postaci choroby i zgon są osoby starsze, z obniżoną odpornością, którym towarzyszą inne choroby, w szczególności przewlekłe.
Wirus SARS-CoV-2 przenosi się drogą kropelkową. Taka droga zakażenia występuje w przypadku grypy i innych tzw. przeziębień wirusowych. Wiemy, że osoby zakażone mogą replikować wirusa i zakażać innych przez kilka dni * przed pojawieniem się objawów chorobowych. Ponadto część osób przechodzi zakażenie bezobjawowo, stanowiąc prawdopodobnie źródło zakażenia. Sprawia to, że nadzór epidemiologiczny nad rozprzestrzenianiem się choroby jest bardzo trudny.
Bardziej istotna jest sprawa konsekwencji zakażenia. Tu obserwujemy znaczne zróżnicowanie. Analiza kilkudziesięciu tysięcy przypadków zakażeń w Chinach pokazuje, że ponad 80% ludzi ma objawy łagodnej choroby, kilkanaście procent przechodzi ciężką infekcję, a 2-3% umiera. Należy podkreślić, że przypadki śmiertelne dotyczą prawie wyłącznie osób obciążonych poważnymi schorzeniami. Szczególnie narażeni na niekorzystny rozwój choroby są pacjenci z upośledzeniem odporności, leczeni immunosupresyjnie, z chorobami nowotworowymi, cukrzycą itp. Dla takich osób także zakażenia znanymi od dawna wirusami (jak np. wirus grypy) stanowią poważne zagrożenie.
Obecnie trudno stwierdzić, czy jest jakaś grupa ludzi mniej lub bardziej wrażliwa na zakażenie, z wyjątkiem zależności od wieku pacjentów, gdzie występuje wyraźna korelacja z przebiegiem choroby. Śmiertelność rośnie wraz z wiekiem pacjenta. Do 50. roku życia jest to ułamek procenta, a w grupie powyżej 80. roku życia – kilkanaście procent. Obserwuje się mało zachorowań u dzieci (podobnie było w przypadku SARS).
Nie wiemy jeszcze, jaki odsetek zakażonych przechodzi infekcję bezobjawowo. Ponieważ ludzie ci nie potrzebują pomocy medycznej, to trudno ich ująć w statystykach epidemiologicznych. Z tego powodu wskaźniki śmiertelności podawane obecnie są zapewne zawyżone, a próby oszacowania rzeczywistej śmiertelności (dla wszystkich grup wiekowych łącznie) wskazują na poziom 0,3-1%.
Dla porównania śmiertelność w innych chorobach wirusowych to szacunkowo: wścieklizna – 100%, ebola – 40-90%, grypa ptasia H5N1 – 50%, ospa prawdziwa – 20-50%, SARS – 10%, grypa „hiszpanka” 1918 – 3-5%, odra – 2‰, grypa sezonowa – <1‰.
Jak się zabezpieczyć przed koronawirusem?
Wirus przenosi się drogą kropelkową. Aktualnie nie ma szczepionki przeciw nowemu koronawirusowi. Można natomiast stosować inne metody zapobiegania zakażeniu, zaprezentowane poniżej. Metody te stosuje się również w przypadku zapobiegania innym chorobom przenoszonym drogą kropelkową np. grypie sezonowej (w przypadku której, szczyt zachorowań przypada w okresie od stycznia do marca każdego roku).
Koronawirusy są wrażliwe na podstawowe środki dezynfekcyjne i wysoką temperaturę. Skuteczne są więc standardowe procedury stosowane do odkażania.
Do podstawowych sposobów zapobiegania zakażeniu należą:
- częste mycie rąk wodą z mydłem; odkażanie rąk preparatami na bazie alkoholu oraz unikanie dotykania rękami oczu, nosa, ust (jest to częsty nawyk, którego nie kontrolujemy);
- zakrywanie nosa i ust podczas kaszlu i kichania, używanie jednorazowej chusteczki, która powinna zostać natychmiast usunięta lub kichanie w zgięcie łokcia, nigdy w otwarte dłonie;
- w przypadku kontaktu z osobami prezentującymi objawy zakażenia wskazane jest utrzymanie odległości co najmniej 1 metra;
- stosowanie masek ochronnych: nie ma potrzeby stosowania masek przez osoby zdrowe; maski powinny być stosowane w przypadku kontaktu z osobą z podejrzeniem zakażenia nowym koronawirusem (np. podczas sprawowania opieki nad taką osobą), a także przez osoby które kichają i kasłają.
Często myj ręce używając mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostępu, używaj płynów/żeli na bazie alkoholu (min. 60%).
Dlaczego? Mycie rąk ww. metodami zabija wirusa, jeśli znajduje się on na rękach.
Podczas kaszlu i kichania zakryj usta i nos zgiętym łokciem lub chusteczką – natychmiast wyrzuć chusteczkę do zamkniętego kosza i umyj ręce używając mydła i wody, a jeśli nie masz do nich dostępu – płynów/żeli na bazie alkoholu (min. 60%).
Dlaczego? Zakrycie ust i nosa podczas kaszlu i kichania zapobiega rozprzestrzenianiu się zarazków i wirusów. Jeśli kichasz lub kaszlesz w dłonie, możesz zanieczyścić przedmioty lub dotykane osoby.
Zachowaj co najmniej 1 metr * odległości między sobą a innymi ludźmi, szczególnie tymi, którzy kaszlą, kichają i mają gorączkę.
Dlaczego? Gdy ktoś zarażony wirusem powodującym chorobę układu oddechowego, taką jak COVID-19, kaszle lub kicha, wydala pod ciśnieniem małe kropelki śliny i śluzu zawierające wirusa. Jeśli jesteś zbyt blisko, istnieje ryzyko, że możesz wdychać wirusa.
* wg najświeższych danych, bezpieczna odległość to minimum 4-5 metry, a nie 1 metr!
Dlaczego? Dłonie dotykają wielu powierzchni, które mogą być skażone wirusem. Jeśli dotkniesz oczu, nosa lub ust zanieczyszczonymi rękami, możesz przenieść wirusa z powierzchni na siebie.
Jeśli masz gorączkę, kaszel, trudności w oddychaniu, zasięgnij pomocy medycznej zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie tutaj.
Dlaczego? Objawy ze strony układu oddechowego z towarzyszącą gorączką mogą mieć wiele przyczyn np. wirusową (wirusy grypy, adenowirusy, rynowirusy, koronawirusy, wirusy paragrypy) czy bakteryjną (pałeczka Haemophilus influenzaea, pałeczka krztuśca, chlamydia, mykoplazama).
Wg informacji ze strony rządowej https://www.gov.pl/static/code/co-musisz-wiedziec-o-koronawirusie.html:
Nie zaleca się używania masek na twarz przez zdrowych ludzi w celu zapobieżenia rozprzestrzenianiu się SARS-Cov-2
Noszenie maseczki zasłaniającej usta i nos może pomóc ograniczyć rozprzestrzenianie się niektórych chorób układu oddechowego. Jednak stosowanie samej maseczki nie gwarantuje powstrzymania infekcji i powinno być połączone ze stosowaniem innych środków zapobiegawczych, w tym higieną rąk i zasadami ochrony podczas kaszlu czy kichania (patrz wyżej) oraz unikaniem bliskiego kontaktu z innymi ludźmi (co najmniej 1 metr odległości). Światowa Organizacja Zdrowia doradza racjonalne stosowanie maseczek.
Używaj maseczek tylko wtedy, gdy masz objawy ze strony układu oddechowego (kaszel lub kichanie), podejrzewasz u siebie infekcję SARS-Cov-2 przebiegającą z łagodnymi objawami lub opiekujesz się osobą z podejrzeniem infekcji SARS-Cov-2.
Sprzęt ochrony układu oddechowego powinien być oznakowany znakiem CE, który potwierdza, że został prawidłowo zaprojektowany i skonstruowany, wykonany z właściwych materiałów.
My jednak pozwalamy sobie na stwierdzenie (po konsultacjach z zaprzyjaźnionymi lekarzami), że jakkolwiek noszenie maseczek nie gwarantuje ochrony przed wirusem, to z pewnością nie zaszkodzi. Warto tu podkreślić, że maseczki powinny zakładać w pierwszej kolejności osoby chore, aby przy kichaniu czy kaszleniu nie rozprzestrzeniać wirusów bądź bakterii na innych.